نظام انتخاب رشته در ایران با نظام انتخاب رشته در آلمان تفاوت زیادی دارد و در این مقاله به بررسی این موضوع برای متقاضیان مهاجرت به آلمان پرداخته ایم. همسایگان کشور آلمان، کشورهای اتریش، دانمارک، لهستان، چک، سوئیس، بلژیک، فرانسه و هلند می باشند و این کشور در قلب اروپا قرار دارد. این کشور از نظر تولید ناخالصی داخلی در رتبه چهارم دنیا قرار دارد و صنعتی ترین کشور اروپا به شمار میاید. اولین کشور در صادرات و دومین کشور در واردات کالا در سرتاسر دنیا، آلمان می باشد. مهم ترین صنایع کشور آلمان، صنایع شیمی، مکانیکی، الکتریکی، غذایی و … می باشند.
تحصیل در کشور آلمان
یکی از کشورهای پیشرفته در زمینه های علمی، تحقیقاتی و پژوهشی، کشور آلمان می باشد. تعداد ۱۰۳ جایزه نوبل در سال ۲۰۱۰ به کشور آلمان تعلق گرفت، بیشتر این جوایز در بخش شیمی، فیزیک و پزشکی بود. کشور آلمان از جمله کشورهای با تحصیل رایگان است و به همین دلیل یک مقصد پرطرفدار برای مهاجرت تحصیلی است. از دلایل دیگر انتخاب دانشجویان بین المللی برای مقصد تحصیلی میتوان به فراهم آوردن موقعیت های شغلی و کار اشاره کرد. نظام انتخاب رشته در آلمان با دیگر کشورها متفاوت است که در ادامه مفصل به بررسی آن خواهیم پرداخت.
بررسی نظام انتخاب رشته در آلمان
آزادی در انتخاب رشته و دانشگاه، از مهمترین ویژگی های مراکز آموزش عالی کشور آلمان می باشد. دولت فدرال نقش کمی در نظام آموزش و پرورش دارد و مسئولیت این نظام معمولا بر عهده ایالتها می باشد. مهد کودک در ابتدا برای کودکان ۱ تا ۶ ساله و سپس از ۶ سالگی، آموزش رسمی آنها شروع میشود. پس از سپری کردن یک دوره ۱۰ ساله، به دو گروه تقسیم می شوند. گروه اول وارد مدرسه های فنی برای گذراندن دوره های کارآموزی می شوند و در انتها جذب بازار کار می شوند.
گروه دیگر با گرایش های متفاوت وارد دبیرستان می شوند و در صورت موفقیت در امتحان نهایی دوره متوسطه، گواهینامه Abitur را اخذ می نمایند. دانش آموزان با دریافت این گواهینامه، اجازه ورود به تحصیلات آکادمیک را خواهند داشت. در صورت عدم ارائه و نداشتن گواهینامه، مجبور خواهید بود در بعضی از ایالت ها در آزمون سنجش توانایی شرکت نمایید.
نظام آموزش عالی در آلمان
در کشور آلمان، انواع مختلفی از نظام آموزش عالی وجود دارد که به شرح زیر می باشد:
- دانشگاه (University)
- دانشگاهای علمی کاربردی (Fachhochschule)
- مراکز آموزش عالی رشته های هنر
در حال حاضر در کشور آلمان، حدود ۳۸۰ مرکز آموزش عالی با حدود ۲ میلیون دانشجو در حال فعالیت علمی می باشند. دانشجویان بین المللی حدود ۱۲ درصد کل دانشجویان این کشور را تشکیل می دهند. در دانشگاه ها، تأکید بیشتر بر تحقیق و پژوهش می باشد اما دانشگاه هایی وجود دارد که رشته های مهندسی در آنها ارائه میشود. دانشگاه های علمی کاربردی، دانشگاه هایی هستند که بیشتر بر روی جنبه کاربردی و علمی رشته های تحصیلی، تأکید دارند.
در این دانشگاه ها اکثرا رشته های اقتصادی، مالی و مهندسی ارائه میگردند. فارغ التحصیلان دانشگاه های علمی و کاربردی، آینده شغلی بسیار خوبی دارند. در حال حاضر بسیاری از کارفرماها، فارغ التحصیلان دانشگاه های علمی کاربردی ها را به فارغ التحصیلان دانشگاه ها ترجیح میدهند. مراکز آموزشی عالی دیگر، دانشگاه های هنر و موسیقی میباشند که تعداد این دانشگاها حدود ۵۰ دانشگاه میباشد. مقاطع تحصیلی دانشگاهی آلمان شامل لیسانس Bachelor، فوق لیسانسMaster، دکتری و فوق دکتری می باشد. دوره لیسانس معمولا ۶ ترم و دوره فوق لیسانس نیز بین ۲ الی ۴ ترم به طول می انجامد.
مراکز آموزش آکادمیک در کشور آلمان
در مجموع سه مرکز آموزش آکادمیک در کشور آلمان وجود دارد که عبارتند از:
- دانشگاه ( University )
- مراکز آموزش عالی به صورت حرفه ای
- مراکز آموزش هنر، فیلم و موسیقی
نظام انتخاب رشته در آلمان برای متقاضیان ورود به دانشگاه، به ۲ صورت مختلف می باشد. انتخاب رشته به صورت آزاد و انتخاب رشته به صورت محدود، ۲ صورت انتخاب رشته برای ورود به دانشگاه میباشد. در نظام انتخاب رشته به صورت آزاد، دانشجو برای ورود به دانشگاه، رشته مورد نظر را درخواست میدهد. معمولا در رشته های ریاضی، مهندسی و فیزیک این انتخابات صورت میگیرد. تعداد دانشجویان موفق برای ورود به دانشگاه از این طریق، بعضی اوقات به ۹۴ درصد میرسد.
در نظام انتخاب رشته به صورت محدود، دانشجو رشته های خاص مانند پزشکی، دندان پزشکی، دامپزشکی و داروسازی را درخواست میدهد. در روش انتخاب رشته به صورت محدود، فقط تعداد محدودی، پذیرش می شوند. معیار ارزشیابی و شرایط برای ورود دانش آموزان به رشته انتخابی در دانشگاه های مختلف فرق دارد. این معیارها شامل نمره پایانی (نمره امتحانات نهایی و نمرات دوره قبل از دانشگاه)، امتحان ورودی مخصوص، انگیزه نامه، توصیه نامه و مصاحبه می باشد.
در ایران، نظام آموزشی تا قبل از دیپلم ۱۱ سال کامل و یک سال پیش دانشگاهی را شامل میشود. با توجه به این مورد معیار لازم برای ورود به دانشگاه های کشور آلمان مهیا نمیشود. بنابراین متقاضی باید به مدت یک سال، بر اساس رشته تحصیلی انتخاب شده در کالج های کشور آلمان شرکت نماید. دوره های متفاوتی که در کالج های کشور آلمان ارائه می شوند، به شرح زیر هستند:
- دوره فنی مهندسی
- تجربی
- انسانی
- اقتصاد و مدیریت
- زبان
با شرکت در دوره های کالج ها، متقاضی علاوه بر آشنایی با دورس رشته تحصیلی، مهارت لازم در زبان آلمانی را نیز به دست میاورد. نظام انتخاب رشته در آلمان و شرایط ورود به دوره های کالج شامل قبول شدن در امتحان ورودی، طی کردن دوره کالج، قبول شدن در امتحان پایانی کالج و متقاضی در صورت عدم قبولی در آزمون پایانی می باشد.فقط یک بار میتواند دوره کالج را در همان کالج قبلی تکرار نماید.
مدارک لازم برای پذیرش در مقطع لیسانس آلمان
پس از موفقیت در دوره کالج، متقاضی باید مدارک زیر را برای درخواست رشته انتخابی در مقطع لیسانس، ارائه دهد. ارائه مدارک قبولی در دوره های کالج آلمان شامل مدارک قبولی در آزمون سراسری دانشگاه های ایران (روزانه یا شبانه)، مدرک زبان (آلمانی یا انگلیسی) مورد نیاز در رشته مورد تقاضا، قبولی در آزمون ورودی دانشگاه در رشته مورد تقاضا، ترجمه مدرک مقطع دیپلم و ریز نمرات آن و ترجمه مدرک مقطع پیش دانشگاهی و ریز نمرات آن می باشد.